METODOLOGIA PEDAGOGIKI WCZESNOSZKOLNEJ - JEJ SWOISTOŚĆ, UWARUNKOWANIA SPOŁECZNE IEDUKACYJNE
DOI:
https://doi.org/10.31392/131855Ключові слова:
Pedagogika wczesnoszkolna, metodologia badań, przedmiot badań, podmiot badań, metody i techniki badawcze, specyfika badańАнотація
Pozytywnymi przejawami rozwoju pedagogiki wczesnoszkolnej jako subdyscypliny pedagogiki i jej metodologii jest systematyczne precyzowanie wielu terminów, porządkowanie języka, dokonanie typologii i charakterystyki podstawowych oraz specyficznych metod badań, rozbudzenie swojego rodzaju wrażliwości na problemy społeczne i metodologiczne i zwrócenie uwagi na pewne wymagania stawiane badaczom i badaniom. Powracają pytania formułowane co pewien czas w dyskusjach metodologicznych: Czy pedagogikę wczesnoszkolną stać na własną metodologię? Jak właściwie wykorzystać metodologię inkorporowaną na grunt pedagogiki? Jak zwiększyć wiedzę ogólnometodologiczną badaczy tego etapu kształcenia ? Jakie miejsce przeznaczyć metodologii w studiach i badaniach, w kształceniu pedagogów i nauczycieli w ogóle, w szczególności dla etapu klas I-III szkoły podstawowej? Istnieje kilka kryteriów odróżniających pedagogikę wczesnoszkolną od innych subdyscyplin pedagogicznych, a mianowicie: własny i odrębny przedmiot oraz podmiot badań, własny system pojęciowy, własne i specyficzne metody badań, własne teorie opisujące i wyjaśniające przedmiot badań, pozwalające wyjaśniać i przewidywać skutki oddziaływań pedagogicznych. Przedmiot/podmiot badań stanowi naczelne kryterium, określające rację jej istnienia. Warto skupić uwagę na metodach badań, nie umniejszając znaczenia pozostałych kryteriów. W polskiej rzeczywistości społeczno-edukacyjnej, w okresie kolejnego etapu reformowania systemu kształcenia (2017); w tym edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, istnieją szczególnie korzystne warunki do prowadzenia badań pedagogicznych.Посилання
Duraj-Nowakowa K. Pisarstwo naukowe między rzemiosłem a sztuką. Oficyna Wydawnicza „Humanitas”, Sosonowiec, 2014.
Janicka-Panek T. Projekty badawcze w naukach społecznych (z teorii i praktyki). Wydaw. PWSZ , Skierniewice, 2010.
Lewowicki T. O przemianach pedagogiki – ewolucja czy rewolucja, [w:] Rozwój pedagogiki ogólnej. Inspiracje i ograniczenia kulturowe oraz poznawcze. A. Bogaj (red.). Wydawnictwo IBE,Warszawa – Kielce 2001.
Więckowski R., Pedagogika wczesnoszkolna. WSiP, Warszawa, 1993.
Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych; strategie ilościowe i jakościowe. Wyd. Akad. „Żak”, Warszawa, 2001.
Hejnicka-Bezwińska T. W poszukiwaniu tożsamości pedagogiki. Świadomość teoretyczno- metodologiczna współczesnej pedagogiki polskiej (geneza i stan). Wydawnictwo Uczelniane WSP,Bydgoszcz, 1989.
Schulz R. Refleksje o tożsamości pedagogiki, [w:] Ewolucja tożsamości pedagogiki. H. Kwiatkowska (red.). IHNOiT, Warszawa, 1994.
Hejnicka-Bezwińska T., Tożsamość pedagogiki w warunkach „wielkiej zmiany kulturowej”, Rocznik pedagogiczny,2013, nr36
Lewowicki T., Tożsamość pedagogiki – tradycja, współczesność, nowa tożsamość?Almanach Cieszyński, 2012, nr1
Kubinowski D., Nowak M., Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie. Wyd. Impuls, Kraków 2006
Hejnicka-Bezwińska T. Pedagogika ogólna. WaiP, Warszawa 2008.
Hejnicka-Bezwińska T. Rewitalizacja pedagogiki ogólnej – intelektualne wyzwanie i doktrynalnyopór, [w:] Dokąd zmierzasz bydgoska pedagogiko i psychologio? B. Kaja, S. Kowalik (red.),Akademia Bydgoska im Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2003
Sałata E., Mazur M., Bojanowicz J. EDUKACJA WCZORAJ – DZIŚ – JUTRO. Edukacja w dialogu pokoleń i budowaniu lepszej przyszłości. Radomskie Towarzystwo Naukowe, Radom 2015.
Brzeziński J. Metodologia badań psychologicznych. WN PWN, Warszawa 2010.
Szlosek F. Tożsamość pedagogiki pracy w kontekście przemian społecznych. APS, Warszawa 2015
Baraniak B. Metody badania pracy. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. – Warszawa, 2009.
Janicka-Panek T. Nauczyciel edukacji początkowej pomysłodawcą i realizatorem badań w działaniu. [w:] Problemy rozwoju człowieka. Teoria i praktyka edukacyjna. B. P ietrulewicz, E. B aron-Polańczyk, A. Klementowska (red.), Wydawnictwo Naukowe Polskiego Towarzystwa Profesjologicznego, Instytut Inżynierii Bezpieczeństwa i Nauk o Pracy, Zielona Góra 2013.
Janicka-Panek T. Nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej wobec aktywnych wyzwań edukacyjnych (innowacyjność i przedsiębiorczość). EDUKACJA USTAWICZNA DOROSŁYCH PolishJournal of ContiuingEducatoin, 2014, nr 4 (87).
Janicka-Panek T. Problemy badawcze pedagogiki wczesnoszkolnej na podstawie współczesnych zjawisk społecznych. [w:] Badanie, dojrzewanie, rozwój. F. Szlosek (red.). Akademia Pedagogiki Specjalnej, IteE-PIB, Warszawa- Radom 2015.
Janicka-Panek T. W poszukiwaniu strategii optymalizujących proces nauczania – uczenia się młodszych uczniów. [w:] Lifelong learning. V. Tanaś, W. Welskop (red.), Wyd. WSBiNoZ, Łódź 2015.
